Wraakporno wordt het genoemd: uit verdriet of woede naaktfoto’s van je EX op internet zetten. Het Japanse parlement heeft nu een wet aangenomen die dit strafbaar maakt. Ook in Nederland komt het regelmatig voor. Met vaak grote gevolgen voor het slachtoffer, terwijl de dader vrijuit gaat. Reden te meer om het ook hier ter discussie te stellen:
Na de VS en Japan wil nu ook Engeland???wraakporno? gaan verbieden. Met de #Belfie?(Selfie van je billen) viel het allemaal nog wel mee, maar het wordt steeds erger. Wie straks zonder toestemming ?intieme foto?s? van anderen op internet zet,?moet ?volgens enkele senatoren uit het House of Lords ??n jaar de cel in. Volgens de senatoren van de Liberal Democrats is ?revenge porn? een groeiend probleem: in (vrijwel) iedere relatie worden wel eens naaktfoto?s of seksfilmpjes gemaakt en als het uit gaat, worden die in toenemende mate online gepubliceerd. Uit wraak. En dan vraag je natuurlijk geen toestemming. Maar ze worden ook vaak door derden gedeeld ? half internet kan ze dan zien.
Op Vrij Nederland staat een?artikel online over wraakporno, ofwel revenge porn. Een complex probleem waarvan de oplossing niet eenvoudig is. Afgelopen juli nog was #twitterpurge een weekend lang trending op Twitter. Onder die hashtag konden gebruikers hun naaktfoto’s van anderen onthullen (de term verwijst naar de Hollywoodfilm The Purge, over een fictieve jaarlijkse ‘zuivering’ waarbij alle misdaad is toegestaan). Een week later werd bekend dat een Amerikaanse vrouw 123 miljoen dollar eist van Facebook vanwege een door haar ex aangemaakte pagina met gephotoshopte naaktfoto’s van de vrouw. Afgewezen geliefden plaatsen naaktfoto’s van hun ex op websites als MyEx.com en ru?neren daarmee levens, ook in Nederland (wraaksex.nl).
De gevolgen van revenge porn zijn te raden. Reputaties raken besmet, relaties en werk staan (vooral in puriteins Amerika) op het spel. Er komt seksuele intimidatie?(ook wel?sexting) en stalking bij kijken, twee gevallen van zelfmoord zijn al bekend. Naming and shaming is een van de pilaren van wraakporno, dus de foto’s gaan gepaard met volledige naam, sociale media- en adresgegevens. Zodanig geordend dat de wraakzuchtige webpagina hoog in de Google-zoekresultaten verschijnt. Volgens cijfers van het Amerikaanse Cyber Civil Rights Initiative dat een campagne End Revenge Porn startte, staat er in twee procent van de gevallen zelfs een burgerservicenummer bij (zie infographic onderaan deze pagina).?Floris Kreiken van digitale burgerrechtenbeweging Bits of Freedom verwijst naar het?verhaal over Anthony Weiner, de?Amerikaanse politicus die het Congres moest verlaten nadat naaktfoto’s die hij van zichzelf had verstuurd via Twitter waren uitgelekt. ‘Sommigen zullen vraagtekens zetten bij wat hier het journalistieke belang van is, maar de toegang tot informatie moet beschermd worden. En dan is er nog, hoe vreemd ook in dit geval, zoiets als commerci?le vrijheid.’
Hulp is nauwelijks te krijgen, justitie loopt achter de feiten aan, zo blijkt uit het?artikel van Vrij Nederland van Kelli van der Waals?dat we hieronder hebben aangevuld met wat multi-media materiaal en wat bronvermeldingen.
Kinderloze mannen
Hunter Moore (foto links) beantwoordt zijn dwarsliggers doorgaans met een foto van zijn piemel. De advocaat van de realityster wier reputatie Moore besmeurde: een foto van zijn piemel. Facebook, nadat het Moore’s pagina blokkeerde: een foto van zijn piemel. De Amerikaanse internetpersoonlijkheid uit Sacramento – of de meest gehate man op het internet, hangt er vanaf of je respectievelijk Wikipedia of Rolling Stone Magazine raadpleegt – verzon en runde vanuit de woonkamer van zijn ouders IsAnyoneUp.com, de moeder aller wraakpornowebsites.
IsAnyoneUp was een toevalstreffer, vertelde Moore eens aan een journalist van Rolling Stone. Hij had seks met een mooi meisje waar zijn vrienden wel nieuwsgierig naar waren en plaatste voor het gemak de naaktfoto’s die ze hem had gegeven op een ongebruikte website waarvan hij de domeinnaam in het bezit had. Vrienden bewezen hem op dezelfde plek een wederdienst met foto’s van hun veroveringen. Binnen een week had de site 14 duizend bezoekers en dacht Hunter Moore: holy shit, ik kan hier geld mee verdienen. Maandelijks verdiende hij zo’n 30.000 dollar met IsAnyOneUp, dat dagelijks 150.000 (een gemiddelde zondag) tot 240.000 (een goede weekdag) bezoekers trok. De doelgroep destijds, volgens analytics-website Alexa: kinderloze mannen onder de 35 zonder vervolgopleiding.
Journalisten die een dagje meeliepen met Hunter Moore beschrijven vuige feestjes waar Moore zijn gang gaat met overdreven gewillige meisjes die hopen dat er een beetje internetroem op hen afstraalt. Moore laat zich volgens een profiel in The Village Voice leiden door twee principes: Mark Zuckerbergs filosofie dat ’the greatest online power is the people you know’, en door de wet. Die beschermt hem namelijk goed: als webhost is hij niet verantwoordelijk voor wat derden op zijn site zetten. Voor IsAnyoneUp verifieerde hij altijd of iemand wel meerderjarig was. Griezels die wel foto’s van minderjarigen instuurden, werden aan de schandpaal genageld, net als slachtoffers die dreigden met een rechtszaak.
En Moore waste zijn handen in onschuld. Tegen de Village Voice zei hij: ‘Mensen wijzen naar mij, maar ik heb verdomme niet bij je ingebroken en je telefoon gestolen. Ik zie niet waarom ik hier spijt van moet hebben.’ En: ‘Na een paar dagen kan het niemand een fuck meer schelen. We hebben allemaal op je foto gemasturbeerd, of om je gelachen, en het is klaar. Erger kan het niet meer worden.’
Helpen als je betaalt
Operation No Moore
Kayla Laws was niet gephotoshopt, en er stond geen ander meisje onder haar naam. Die foto van haar blote linkerborst had ze gewoon zelf gemaakt. Het plaatje behoorde tot een reeks van honderd selfies die ze met haar telefoon had gekiekt en naar zichzelf had gemaild. Kayla’s e-mail werd gehackt en de foto’s verschenen op IsAnyoneUp.
Zo leerde Charlotte Laws, Kayla’s moeder, Hunter Moore kennen. Toen Moore weigerde Kay-la’s plaatjes offline te halen, begon Laws, nu talkshowhost maar ooit priv?detective, wat ze zelf noemt ‘Operation No Moore‘. In korte tijd sprak ze met zoveel advocaten over copyright en het recht op privacy dat ze algauw zelf de revenge porn-expert werd tot wie juristen zich wendden voor hulp. Ze liet haar dochter aangifte doen bij de cybercrime-afdeling van de politie in Los Angeles. ‘Waarom maak je zo’n foto als je niet wil dat-ie op het internet staat?’ was hun respons.
Maar met een beetje drammen wist Laws de FBI bereid te vinden zich met de zaak te bemoeien, en later ook Facebook. Steeds als Moore een nieuwe pagina aanmaakte en zijn vriendenbestand tot een paar duizend had opgestuwd, schopte Facebook hem eraf. Ondertussen viel de FBI Moore’s huis binnen en nam zijn computer, telefoon en andere elektronica in beslag. Moore verkocht het domein IsAnyoneUp.com. Maar een merk als Hunter Moore bestaat bij gratie van heel veel kleine Hunter Moores die er net zulke twijfelachtige pleziertjes op nahouden als hun voorbeeld. Moore heeft meer dan 500.000 volgers op Twitter. De harde kern daarvan begon een felle haatcampagne tegen Laws, daartoe opgejut door Moore zelf:
Posing your daughters nudes tonight. @charlottelaws I am Internet and seo genius ill ruin your life and your daughters the fun way
? Hunter Moore (@Huntermoore) November 29, 2012
Laws kreeg anonieme bellers die haar dreigden te verkrachten, te martelen en te vermoorden. Soms stond er een wit busje in de straat haar in de gaten te houden. Toen kreeg ze opeens een telefoontje uit onverwachte hoek: hacktivistengroep Anonymous had Moore al een tijdje in de smiezen en lanceerde een ‘massive technological assault‘ op Moore genaamd #OpHuntHunter. Een spinoff van een eerdere ‘operatie tegen cyberpesten’, #OpAntiBully. Plots hield Moore op met praten tegen de pers. Eind januari is Hunter Moore opgepakt door de FBI vanwege identiteitsdiefstal en beveiligingsinbreuk, in september komt hij voor de rechter. Ondertussen tiert de lucratieve wraakporno-industrie welig. Met zoveel views wordt advertentieruimte duur verkocht en ook slachtoffers zijn een aardige inkomstenbron gebleken. Kevin Bolaert verzon de site ChangeMyReputation.com, waarmee hij slachtoffers van wraakporno benaderde en aanbood de foto’s van het internet te halen. Kosten: vanaf driehonderd dollar. Op MyEx is elke pagina uitgedost met een Remove My Name-knop. Verwijdering ? vierhonderd dollar, over te maken via Western Union. Ook Bolaert is inmiddels opgepakt en aangeklaagd.
Hunter was nooit normaal
Voordat Hunter Moore IsAnyoneUp uitbaatte, werkte hij als kapper voor een fetish pornowebsite, kreeg hij honderdduizenden dollars nadat hij iemand had aangeklaagd voor ongewenste intimiteiten, spendeerde hij al dat geld tijdens een wereldreis waar hij schurft opliep, en runde hij een onderneming gespecialiseerd in seksfeestjes. Dit portret maakte Rolling Stone Magazine van Moore in november 2012, net nadat hij de domeinnaam IsAnyoneUp.com verkocht had aan een campagnewebsite tegen pesten. Zijn nieuwe plannen zijn alweer net zo legio en waanzinnig als wat hij daarvoor deed: een realityshow, een sociaal netwerk voor wraakporno, en ondertussen toert hij door de V.S. met IsAnyoneUp-feestjes. Moores moeder snapt er ook niets van: ‘Wij zijn een normale familie, hij had een normale opvoeding.’ Maar Hunter was nooit normaal.
‘Ik dacht: ik doe gewoon een paar pikante plaatjes’ – Hunter Moore. Vanuit de woonkamer van zijn ouders begon hij IsAnyoneUp.com, de moeder aller wraak-pornowebsites. Charlotte wist Hunter Moore door actievoeren tot zwijgen te brengen.
Een paar pikante plaatjes
MyEx is nog in de lucht en wordt gehost in Nederland, door OnePacket Inc. Ze hebben daar tienduizenden websites in hun bestand en waren van de wraakporno-site niet op de hoogte. Maar zolang het wettelijk is toegestaan, zegt eigenaar Le?n Croese, is het bedrijf niet van plan zich ermee te bemoeien. Als ze willen, kunnen Anne en Kim een e-mail sturen die OnePacket dan doorstuurt. Maar de klant is ‘op geen enkele manier verplicht’ daarop te reageren. Ze kunnen ook een verzoek indienen voor een notice and takedown, ‘maar hoe dat werkt, weet ik ook allemaal niet precies.’
Na ons eerste gesprek heeft Anne toch maar haar vriend ingelicht. ‘Die was wel in shock. We hebben samen gekeken, en uiteindelijk vond hij dat het reuze meeviel. Ook omdat ik er niet met mijn hoofd op sta.’ Ondertussen is begonnen te dagen wie het geweest kan zijn, al had ze eigenlijk al een vermoeden. ‘Het is een meisje dat ik op datingsite Badoo heb ontmoet ‘ ik ben bi dus ik val op allebei. Zij gaf me allemaal naaktfoto’s van zichzelf en drong bij mij aan ook wat te sturen. Ik was in die tijd vrijgezel en het was een leuk meisje, dus ik dacht: ik doe gewoon een paar pikante plaatjes. Maar wel beschaafde foto’s. Ik vond dat ook makkelijker omdat het een meisje was, maar achteraf vraag ik me af of er niet gewoon een gast achter zat.’ Anne heeft, net als Kim, haar Facebook-profiel volledig afgeschermd: ‘Ik heb wel geleerd dat niemand te vertrouwen is. Ik stuur nooit meer wat naar iemand op.’ Hebben ze tenminste wat technologische opvoeding gekregen. Om privacyredenen zijn de namen van Kim en Anne gefingeerd
Dave Roelvink
Nederland maakte vorige week voor het eerst een publiekelijk revenge porn-opstootje mee toen Dave Roelvink ‘ aspirerende tv-persoonlijkheid en zoon van volkszanger Dries Roelvink ‘ opgepakt werd op verdenking van diefstal. Hij zou samen met vrienden voor 50.000 euro aan spullen hebben gejat tijdens een feestje in het huis van McDonalds-topman Richard Pach. Op hetzelfde feestje had hij zich laten bevredigen door Pachs dochter Melissa. Zijn vrienden hebben dat giechelend gefilmd en zouden het filmpje later hebben gebruikt om Pach onder druk te zetten zijn aanklacht in te trekken. Pach weigerde, het filmpje verscheen op internet, en Dave Roelvink was behoorlijk ondersteboven van zijn weekendje brommen. En er is bovendien nog?een tweede filmpje.
Hieronder een infographic over het fenomeen Revenge Porn:
En nog een wetenschappelijk paper met suggesties voor nieuwe wetgeving:
Bronnen: Vrij Nederland (28 augustus 2014), VN.nl, EenVandaag