Een woordvoerder van de gemeente Leiden bevestigt op zaterdagochtend?15 februari 2014 de vraag van NRC Handelsblad of Leiden sinds kort de nieuwe?woonplaats is van de veroordeelde pedoseksueel Benno L. NRC.nl vult het artikel?later aan met de quote van de burgemeester van Leiden, Henri Lenferink dat ?we?een woonplek voor hem hebben uitgezocht waar hij tot rust kan komen.?. Kort na?het verschijnen van het artikel op NRC.nl volgen andere landelijke, regionale en?lokale media met nieuwsartikelen. De voormalig zwemleraar Benno L. kreeg zes?jaar cel voor misbruik van tientallen gehandicapte meisjes en kwam in juni 2013?voor het eerst voorwaardelijk vrij, maar werd vier maanden daarna weer opgepakt?omdat hij diverse afspraken schond. Eerder probeerde Benno L. woonruimte te?krijgen in Kerkrade. In Leiden kreeg Benno L. een woning in een seniorenflat. Hij is?verplicht een elektronische enkelband te dragen en moet zich regelmatig melden?bij de reclassering. In de dagen na de bekendmaking volgen in Leiden meerdere?demonstraties tegen de huisvesting van de ex-gedetineerde pedoseksueel.
Actievoerders vinden de woonlocatie van Benno L. een gevaar voor de veiligheid van?kinderen en eisen het vertrek van burgemeester Lenferink en Benno L.
Deze analyse, komend uit ?Sociale media-analyses?van vijf?kritieke momenten? beschrijft de communicatie van alle betrokkenen zoals?geuit op sociale media.
Veelgebruikte woorden op sociale media over Benno L. tussen 15 februari en 2 maart 2014
1 Feitenrelaas en analyse
Gemeente Leiden en burgemeester Lenferink?De gemeente Leiden en burgemeester Henri Lenferink zijn vanaf het begin van de?media-aandacht op zaterdagochtend 15 februari onderdeel van het gesprek over de?huisvesting van Benno L. Volgens NRC Handelsblad heeft de gemeente het nieuws?vrijdagavond 14 februari aan hen bevestigd. Burgemeester Lenferink zegt dat de?woonlocatie van Benno L. uit ?angst voor rompslomp? is stilgehouden. Hij voegt?daaraan toe dat iedere gemeente verantwoordelijkheid moet nemen bij de opvang van?zedendelinquenten na hun straf, maar zegt wel dat hij heeft geworsteld met zijn besluit.
Hij zegt dat in overleg een ruimte is gevonden in een seniorenflat waar Benno L. tot?rust kan komen en hij laat weten blij te zijn met de acceptatie van de flatbewoners?voor het besluit. Die conclusies trekt hij nadat hij de flatbewoners tijdens een speciaal?georganiseerde bijeenkomst heeft gesproken. Op de website van de gemeente Leiden?verschijnt later op de dag ook een verklaring van de burgemeester waarin hij zegt dat?hij de heftige emoties begrijpt, dat hij zijn beslissing zorgvuldig heeft afgewogen, maar?dat hij ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid voelt. Op het Twitteraccount?van de gemeente Leiden verschijnt ??n tweet met daarin een link naar de verklaring.
De gemeente Leiden gebruikt haar Twitteraccount actiever vanaf zondag 16 februari?wanneer actievoerders demonstreren tegen de huisvesting. De gemeente gebruikt?Twitter als zendkanaal en kiest voor de woorden als ?huisvesten ontuchtpleger? en??de heer L.? wanneer ze over Benno L. bericht. De politie Leiden retweet ??nmaal een?bericht van de gemeente met de boodschap dat demonstraties in overleg met de?burgemeester georganiseerd moeten worden, maar laat verdere communicatie over?aan de gemeente. De GGD en het Openbaar Ministerie communiceren niet via sociale?media over de huisvesting van Benno L. Han Moraal, landelijk hoofdadvocaat-generaal?van het Openbaar Ministerie, legt wel de herplaatsingsprocedure uit in een interview?in De Telegraaf en zegt daarin de emoties te begrijpen, maar vraagt ook begrip voor?ex-gedetineerden. Op de vraag of huisvesting van ex-gedetineerden altijd tot?problemen leidt, zegt Moraal: ?Meestal gaat het redelijk goed. Alleen bij pedoseksuelen?- zeker die zaken die in de publiciteit zijn geweest en dus een high profile hebben – komt?het regelmatig voor. Ik moet dan leuren bij gemeenten om huisvesting te regelen.?
Burgemeester Lenferink voert namens de gemeente het woord en herhaalt op straat?en in de media geregeld zijn standpunt: ?Benno L. heeft ook recht op een woning en?gemeenten moeten verantwoordelijkheid nemen bij de opvang van zedendelinquenten.?.?Hij communiceert via brieven met omwonenden en gaat in alle openheid op straat?met actievoerders in gesprek. Demonstreren mag, maar liever wel uit de buurt van de?betreffende woning, is de boodschap van de gemeente. Op zondag 17 februari doet?Lenferink een uitspraak die voor vrijwel alle nieuwspartijen aanleiding is voor nieuwe?berichtgeving: ?Als het fout gaat met Benno L., stap ik op?. Op het ultimatum dat Benno?L. zaterdagochtend voor negen uur weg moet zijn, dat actievoerders op maandag?18 februari in de uitzending van Pauw&Witteman stellen, reageert hij in eerste?instantie niet. Maar enkele dagen later (nadat de gemeenteraad op 21 februari heeft
ingestemd dat Benno L. mag blijven) zegt hij tegen Omroep West niet bang te zijn voor?dat ultimatum.
Op dinsdag 19 februari kondigt de gemeente Leiden een samenscholingsverbod aan?voor de wijk waar Benno L. woont. Dit is ?ter bescherming van de buurtbewoners?, aldus?de gemeente op haar website. Via Twitter doet de gemeente actief aan verslaggeving?over het resultaat van de maatregelen: ?De maatregel in de Apollolaan en omgeving?heeft resultaat. De betogers zijn vertrokken en het is weer rustig in de buurt.? Ook is de?raadsvergadering live te volgen via een livestream op de website. Lenferink heeft wel?een Twitteraccount, maar ?de burgemeester heeft ervoor gekozen om vooralsnog niet?te twitteren?, zoals in zijn Twitterbio is te lezen. De communicatie over de huisvesting?van Benno L. door de gemeente en burgemeester neemt af vanaf het raadsbesluit op
21 februari. Op 27 februari verwijst gemeente Leiden op Twitter nog tweemaal naar de?livestream van de extra raadsvergadering over de huisvesting van Benno L.
Traditionele media
Vlak nadat het NRC Handelsblad de woonplaats van Benno L. publiceert, brengen?ook andere lokale, regionale en landelijke nieuwspartijen het nieuws. Op 15 februari?om 07:50 uur is ook op Telegraaf.nl te lezen dat Benno L. in Leiden woont, en dat een?woordvoerder van de gemeente Leiden dat bevestigd heeft aan NRC Handelsblad. Het?artikel bevat onder andere een filmpje uit oktober 2013 waaruit blijkt dat Benno L. na?zijn vrijlating in juni 2013 weer is opgepakt, omdat hij gemaakte afspraken schond.?De meeste mensen delen niet het artikel van NRC.nl (98 keer gedeeld op Facebook?en 31 op Twitter), maar het artikel op Telegraaf.nl: meer dan 3.500 keer op Facebook?en ongeveer 70 keer op Twitter. Vrijwel alle andere nieuwspartijen verwijzen naar
NRC Handelsblad als bron voor de woonplaats van de veroordeelde pedoseksueel?en voegen ook het nieuwsfeit over eerder geschonden afspraken toe aan hun eerste?nieuwsartikel. Vanaf zaterdag 16 februari besteden zij ook aandacht aan de protesten?in de wijk en de maatschappelijke discussie over het huisvesten van pedoseksuelen.?Ook in tv- en radio-uitzendingen neemt de huisvesting van Benno L. en de protesten?daartegen een prominente rol in. Niet alleen in nieuwsprogramma?s, maar ook in?praatprogramma?s als RTL Late Night en Pauw & Witteman is het onderwerp van
gesprek. Met name lokale nieuwssites (bijvoorbeeld Leidsch Dagblad en Leiden?Dichtbij) en Omroep West twitteren en publiceren veel over de kwestie.
Het aantal berichten op Twitter van De Telegraaf en haar journalisten groeit,?vooral vanaf het moment dat demonstraties worden aangekondigd. In totaal?verschijnen vanaf vrijdag 15 februari 2014, 37 nieuwsberichten en 36 tweets over?de demonstraties; de landelijke discussie over huisvesting van pedo?s; een poll op?19 februari waaruit, volgens De Telegraaf, blijkt dat ?de helft van de Leidenaren?bezorgd is?; het raadsbesluit van 21 februari dat Benno L. in Leiden mag blijven; en?de raadsvergadering op 27 februari waarin de burgemeester volledige steun van de
gemeenteraad krijgt voor zijn keuzes.
De berichten zijn op de eerste dag (15 februari) alleen opgebouwd met quotes van?burgemeester Lenferink. De dagen daarna komen ook de advocaat van Benno L., Han?Moraal van het Openbaar Ministerie, Sjef van Gennip van Reclassering Nederland en?andere experts aan het woord, alsook enkele demonstranten. Demonstranten spreken?hun klachten uit in een filmpje dat tijdens ??n van de demonstraties is opgenomen.?Voor de rest bevatten de berichten geen filmpjes, alleen quotes op schrift, veelal?afkomstig van andere media (NRC, ANP, Omroep Brabant en Radio 1). Met uitzondering?van enkele demonstranten, wordt niemand door De Telegraaf zelf ge?nterviewd.?De regionale zender Omroep West interviewt wel betrokkenen en bekijkt het nieuws?vanuit meerdere invalshoeken. Op 15 februari interviewt de omroep burgemeester?Lenferink. Hierin zegt hij dat hij het als zijn verantwoordelijkheid ziet om Benno L. te?huisvesten. Hij zegt rekening te houden met een heksenjacht: ?Dit is in Leiden al eens?eerder gebeurd, maar toen zijn er goede afspraken gemaakt met de politie en dat is?redelijk goed verlopen.? Ook verwacht hij dat justitie niet meer snel bij hem aanklopt?om nog een keer onderdak te verlenen. Verder bestaat het nieuws op Omroep West?ook uit de zorgen van Leidse politieke partijen. Op zaterdag 16 februari interviewt
Omroep West de advocaat van Benno L, Pieter van der Kruijs, die vertelt dat Benno L.??een bang vogeltje? is na de demonstraties van actievoerders. Ook geeft hij aan dat?deze situatie te gek voor woorden is en dat hij het liefst Benno L. naar zijn familie in?Duitsland ziet vertrekken. Van 16 tot en met maandag 18 februari domineren berichten?over demonstraties en onrust. Dit leidt op 18 februari tot een interview met de moeder?van een slachtoffertje van Benno L., die zich zorgen maakt over de enorme media aandacht.??Door de berichtgeving in de media wordt alles voor de getroffen kinderen?weer opgerakeld, en dat is schadelijk voor ze.? Op dinsdag 19 februari reageert een?omwonende actievoerster Monique van Hout in een interview dat slachtoffers van
seksueel misbruik levenslang hebben en daarom pedofielen niet zomaar mogen?terugkeren in de samenleving. Op de vraag van de verslaggever wat zij vindt van de?oproep van de moeder van het slachtoffer om Benno L. minder media-aandacht te?geven, zegt ze dat ?ze het begrijpt maar ook hoopt dat die moeder begrijpt dat dit echt?niet kan?. Op de vraag waar mensen als Benno L. dan wel moeten wonen, antwoordt?ze dat ?zulke mensen? opgenomen moeten worden in een instelling waar ze bewaakt?samen kunnen wonen: ?Dat doen we ook met andere mensen die een gevaar vormen?voor de samenleving, zoals verstandelijk gehandicapten?, aldus de actievoerster.
In de dagen voorafgaand aan 21 februari, de dag van de raadsvergadering waarin?burgemeester Lenferink zegt dat Benno L. definitief in Leiden blijft en de raad de?ingediende motie van wantrouwen door Leefbaar Leiden bespreekt, geeft Omroep?West geregeld een overzicht van wat er de dagen daarvoor allemaal is gebeurd. Op?20 februari publiceren zij net als De Telegraaf een artikel over de poll onder Leidenaren,?maar interpreteren de uitkomst anders: ?Benno L. bij helft van Leidenaren welkom?.?Na de bekendmaking op donderdag 21 februari dat Benno L. in Leiden mag blijven,?interviewt Omroep West burgemeester Lenferink, Han Moraal van het Openbaar?Ministerie en Sjef van Gennip van Reclassering Nederland. Allen geven aan blij te
zijn met dit besluit. Na 21 februari neemt de berichtgeving af. Wel meldt Omroep?West op 25 februari, vooruitlopend op de raadsvergadering op 27 februari, dat een?meerderheid van de Leidse Raad de burgemeester steunt. Het laatste verslag gaat over?de raadsvergadering van 27 februari, die burgemeester Lenferink volgens de omroep??glansrijk overleeft?.
2 Tijdblokken
Het gesprek op sociale media over de huisvesting van Benno L. is in te delen in vier?tijdblokken met elk een dominant thema:
>> 15 februari: de dag dat de nieuwe woonplaats van Benno L. bekend wordt
>> 16 t/m 19 februari: protest domineert; discussie met begripvollen komt op gang
>> 20 t/m 22 februari: begrip en onbegrip komen meer in balans
>> 23 februari t/m 2 maart: de fase waarin emotie afneemt en de aandacht verdampt.
15 februari – Benno L. woont in Leiden: ?Houd je kinderen binnen!?
Op zaterdagmorgen 15 februari bericht NRC Handelsblad rond 08.00 uur dat de?gemeente Leiden Benno L. voortaan huisvest. De eerste twee uur nadien volgen op?Twitter voornamelijk berichten die het nieuws verspreiden; emoties klinken nog weinig?door. Vanaf 10.00 uur neemt het aantal klachten toe. Deze zijn vaak geadresseerd?aan de gemeente Leiden en burgemeester Lenferink in het bijzonder. Meerdere?mensen vullen hun klacht aan met de oproep om kinderen binnen te houden. Rond?14.00 uur richten twee Leidenaren de openbare Facebookpagina ?BENNO L. moet weg
uit Leiden? op. Binnen een kwartier plaatst een persoon daar, in een reactie op een?bericht, het vermoedelijke huisadres van Benno L.: ?Hij woont op de Apollolaan op 4?hoog zeggen ze. […] Hoog genoeg om hem naar beneden te gooien.? Tientallen andere?doodsverwensingen volgen. Ook diskwalificeren velen burgemeester Lenferink, die het?belang van Benno L. boven dat van Leidse kinderen zou stellen. De Facebookpagina?ontvangt meer dan vijfduizend likes en er ontstaat een community van gelijkgestemden?met het statement van de pagina als bindende factor. Op Twitter klinken ook enkele?begripvolle reacties als ?hij moet toch ergens wonen?, maar klachten en onbegrip?domineren.
> Na bekendmaking van de woonplaats volgen waarschuwingen als: ?houd je?kinderen binnen?.
> Klachten over de huisvesting van Benno L. in Leiden en gebrek aan informatie voor?buurtbewoners.
> Oprichting Facebookpagina ?Benno L. moet weg uit Leiden?.
> Negen uur na bekendmaking van woonplaats volgt een eerste bericht over exacte?huisadres van Benno L.
> Meeste klachten en bedreigingen zijn zichtbaar op Facebookpagina en vooral gericht aan?Benno L. en burgemeester Lenferink.
> Op Twitter volgen meer berichten met begrip voor het besluit van burgemeester Lenferink:??hij moet toch ergens wonen? en ?goed dat we nu weten waar hij woont, dan kunnen we hem
in de gaten houden?.
> Eerste berichten over een demonstratie volgen een dag later (16 februari rond 20.00 uur).
> Daarna oproepen via Facebook en Twitter om aan te sluiten bij de demonstratie.
Wanneer landelijke en regionale media aan het begin van zaterdagmiddag (15 februari)?de quote van burgemeester Lenferink overnemen (?de opvang van pedoseksuelen is?een plicht voor burgemeesters?), zorgt dit voor een nieuwe stroom aan berichten. Het?nieuws verspreidt zich daardoor snel. Een andere ex-gedetineerde pedoseksueel,?Sytze van der V., reageert via zijn eigen Twitteraccount cynisch door te stellen dat?het statement van de burgemeester ?niet geldt als je Sytze heet?.?Vlak daarna volgen zowel op Facebook als Twitter klachten over het enkel informeren?van bewoners van de seniorenflat en niet van de buurtbewoners. Vanaf 21.00 uur?verschijnen op de opgerichte Facebookpagina en op Twitter berichten over een
demonstratie in Leiden. Aanleiding daarvoor is een artikel van Hart van Nederland?waarin wordt gemeld dat buurtbewoners een demonstratie voorbereiden. Vlak voor?middernacht plaatst iemand een reactie op de Facebookpagina ?Benno L. moet weg uit?Leiden? dat de protestactie de volgende dag (16 februari) om 14.00 uur begint.
16 t/m 19 februari – Discussie tussen actievoerders en begripvollen
De klachten over het niet of onvolledig informeren van de buurt en het onverantwoord?handelen van de gemeente Leiden herhalen zich de dagen na bekendmaking van?het nieuws. Een nieuwe klacht is dat veel mensen jarenlang moeten wachten op een?woning, ?terwijl Benno L. er zo ??n krijgt toegewezen?. Burgemeester Lenferink is?vaak het mikpunt van kritiek. Op 17 februari wordt zelfs een nieuwe Facebookpagina?opgericht met wederom een heldere titel: ?Lenferink moet opstappen?. Ook verschijnen?enkele andere Facebookpagina?s met vergelijkbare statements. De pagina ?BENNO L.?moet weg uit Leiden? is veruit de grootste. De meer dan vijfduizend likes komen vooral?uit de leeftijdsgroep 25 tot 35 jaar.3 Actievoerders gebruiken de pagina om protesten,
zoals demonstraties en petities, te organiseren. Wel heerst er onduidelijkheid over wie?de organisatoren van de demonstraties zijn. De oprichters van de pagina zeggen dat?zij dat in ieder geval niet zijn en vragen juist om begrip voor de oudere bewoners aan?de Apollolaan, die behoefte hebben aan rust. Overige details over aanvangstijden en?aantal aanwezigen bij het protest, zijn wel op de voet te volgen door de vele reacties?op Facebook en apart aangemaakte Facebookevents voor demonstraties, en door?verslaglegging door journalisten via Twitter. Dat actievoerders het vizier steeds meer?richten op burgemeester Lenferink blijkt onder andere uit reacties waarin zij stellen?dat Benno L. eigenlijk niet in Leiden wil wonen, maar bij zijn familie in Duitsland: ?Pak
de kern van het probleem aan want de grootste viespeuk in dit hele verhaal is onze?burgemeester Achter de rug?. Het beoogde resultaat van de protesten is het opstappen?van Lenferink en het wegsturen van Benno L.
> Groei aantal Facebookpagina?s dat statement afgeeft; pagina ?Benno L. moet weg uit?Leiden? wordt platform voor demonstraties en bedreigingen.
> Kritiek op handelen en communicatie door burgemeester Lenferink.
> Details van demonstraties en protesten in Leiden zijn te volgen via sociale media.
> Nieuw thema doet intrede: Duitsland als alternatief voor Benno L.
> Nieuwe groepen klinken door op sociale media: slachtoffers van seksueel misbruik,?landelijke politiek, reclassering en andere professionals.
> Discussie breidt zich uit – eerst in nieuwsartikelen, daarna op sociale media – naar wat te?doen bij huisvesting van pedoseksuelen in het algemeen.
> Groeiend begrip voor handelen van burgemeester en huisvesting Benno L. als reactie op?vele klachten.
> Groei aantal berichten over ?hersenloze figuren? en ?tokkies? na televisie-uitzendingen?(o.a. Pauw & Witteman) waarin actievoerders een podium krijgen.
Onder invloed van nieuwsartikelen en tv-reportages waarin experts en slachtoffers?van seksueel misbruik begrip tonen voor de keuze van burgemeester Lenferink,?groeit het aantal berichten met een tegengeluid. Dit verbreedt ook de discussie over?de re-integratie van veroordeelde pedofielen in de maatschappij. Wel domineren?de actievoerders tot 19 februari nog steeds het gesprek, maar de discussie tussen?zij die begrip tonen en de actievoerders komt op gang, ook al is het in de vorm van?wederzijdse kritiek. Actievoerders bekritiseren begripvollen met reacties als ?jij?hebt zeker geen kinderen? of ?laat hem aan jouw kind zitten dan?. In tegengestelde?richting klinken ook verwijten: ?niet willen huisvesten Benno L. is intolerant?gedrag? en ?niet willen nadenken over een nationaal probleem is een gebrek aan?verantwoordelijkheidsgevoel?. Bij Pauw & Witteman is advocaat Vlug te gast die in het?verleden meerdere pedoseksuelen juridisch heeft bijgestaan. Zijn uitspraak, dat er?voor Benno L. ook een onmenselijke situatie is ontstaan, wordt door actievoerders met?onbegrip ontvangen, onder andere op Facebook. Foto?s van de brieven die de gemeente
aan omwonenden heeft gestuurd, verschijnen eveneens als screenshot op Facebook?en Twitter.
Door de inmenging van meer begripvollen in het online gesprek ontstaat een?tegengeluid op de reacties van actievoerders. Het tegengeluid klinkt eerst alleen op?Twitter. Op de Facebookpagina?s zijn nog vooral reacties te lezen van mensen die zich?vereenzelvigen met het statement van de pagina, hoewel een enkeling een reactie?plaatst met een afwijzing van geuite bedreigingen. Doordat op Twitter meer begripvolle?reacties op het standpunt van de burgemeester Lenferink verschijnen, verbreedt het?online gesprek zich met de vraag wat de beste oplossing is voor de huisvesting van
vrijgekomen pedoseksuelen. Veel concrete oplossingen worden er niet aangedragen.??Hij moet toch ergens wonen? en ?Kinderarme buurten bestaan bijna niet? zijn de meest?genoemde argumenten.
Parallel aan de uitzendingen van Hart van Nederland, Nieuwsuur en Pauw & Witteman,?waarin de actievoerders aan het woord komen, vormt zich een derde groep mensen die?het denkvermogen en de beschaving van de actievoerders in twijfel trekt. Deze groep?lijkt zich daarna ook in de gesprekken op de Facebookpagina?s van actievoerders te?mengen.
20 t/m 22 februari: Onbegrip en begrip meer in balans
In de ochtend van 20 februari richt dominee Voorberg uit Amsterdam als reactie op?de vele bedreigingen en protesten een nieuwe Facebookpagina op; ?Benno L welkom?in onze straat?. Hij vraagt om likes van mensen die ondanks angstgevoelens na willen?denken over het huisvesten van pedoseksuelen in de eigen woonomgeving. De pagina?ontvangt binnen een dag meer dan duizend likes. Ook verspreidt het initiatief zich?via Twitter. Op de Facebookpagina?s van actievoerders verschijnen eveneens meer?berichten waarin de woede en wraakgevoelens van actievoerders worden afgewezen.?Benno L. is niet meer het dominante onderwerp van gesprek, maar aanleiding voor?een maatschappelijk debat. Velen diskwalificeren de protesten van actievoerders als??volkswoede?.
> Oprichting Facebookpagina ?Benno L. welkom in onze straat?.
> Meer tegengeluid op Facebookpagina?s actievoerende communities.
> Acties op sociale media tegen geweld en volkswoede bereiken ook Facebookpagina?s?actievoerders.
> Nog steeds woede met dezelfde voorgestelde oplossing van probleem: ?Lenferink en?Benno L. moeten weg!?.
> Klachten van actievoerders krijgen abstractere vorm: ?burgemeester luistert niet naar?de burger? en ?autoritaire overheid?.
> Complimenten voor moed van burgemeester Lenferink na beslissing dat Benno L. definitief?mag blijven.
Hoewel het aantal bedreigingen en klachten afneemt, blijven deze onderdeel van het?online gesprek. Ook dominee Voorberg ontvangt bedreigingen, waarbij zijn achtergrond?als dominee gelinkt wordt aan het kindermisbruik binnen de katholieke kerk. Zo?reageert iemand op zijn Facebookpagina: ?Valt wel weer op dat het een geloovig?mensch is die dit soort gelul in de wereld slingert, misschien omdat het misbruiken van?kinderen in de kerk een normaal iets is?? Ook wordt Voorberg zelf van pedofilie beticht.?Hoewel het aantal negatieve berichten nog steeds overheerst, raakt het sentiment voor?en tegen de huisvesting van Benno L. meer in balans.
Het raadsbesluit van vrijdag 21 februari dat Benno L. mag blijven, levert nieuwe klachten?en woede op. Vooral op Facebook reageren mensen geschokt en kondigen actievoerders?nieuwe demonstraties aan. Burgemeester Lenferink is nog steeds het mikpunt van?kritiek en bedreigingen. Zijn vertrek is de enige oplossing, aldus de actievoerders.?Wanneer op zaterdagochtend 22 februari het nieuws volgt dat kerkleden Benno L. gaan?begeleiden, ontstaat nieuw cynisme onder actievoerders: ?Soort zoekt soort?. Ook?kondigen zij aan dat ze blijven demonstreren totdat Benno L. weg is uit Leiden.
23 februari t/m 2 maart – Begripvollen nemen dominante positie op sociale?media over
Het online gesprek wordt na 23 februari vooral gevormd door het delen van?nieuwsartikelen. Vooral de uitspraak van staatssecretaris Teeven dat vijf gemeenten?het verzoek tot huisvesting van Benno L. afwezen, wordt breed verspreid. De?beslissing van burgemeester Lenferink om dat wel te doen, levert hem vooral op?Twitter complimenten op voor zijn moed. Ook wijden enkele mensen een blogpost?aan het handelen van Lenferink, waaruit waardering voor de burgemeester blijkt.
De emotie in de berichten op sociale media neemt af en ook op de Facebookpagina?s?van actievoerders neemt het aantal reacties per dag snel af. Hetzelfde geldt voor de?discussie tussen begripvollen en actievoerders. Het intrekken van de ingediende motie?van wantrouwen door Leefbaar Leiden levert een nieuwe piek in de Twitteractiviteit op.?Het nieuws luidt het einde in van de aandacht op sociale media voor de huisvesting van?Benno L. De kritiek neemt af, maar berichten waarin actievoerders zeggen overtuigd te?zijn, blijven uit.?De activiteit op opgerichte Facebookpagina?s neemt af. De discussie tussen?begripvollen en actievoerders neemt ook af. Vooral verspreiding van nieuwsberichten?zorgt voor activiteit op Twitter. De emotie in berichten minimaliseert.
3 Conclusies
1. Standpunt van personen bepaalde grotendeels wat gedeeld werd en wat niet
Toen de woonplaats van Benno L. openbaar werd, stelden meerdere mensen direct?de vraag wat dan het exacte adres was. Hoewel het zoekproces online niet zichtbaar?is, verscheen op Facebook na enkele uren het adres. Ook screenden veel mensen de?woonlocatie en uitten actievoerders klachten dat Benno L. te dicht in de buurt van?scholen en een zwembad zou wonen. Dezelfde informatiehonger is zichtbaar in de?vele retweets van nieuwsberichten waarin nieuwe nieuwsfeiten werden gedeeld.?Daarbij bleken mensen selectief in wat ze deelden. Nieuws en quotes die bij het eigen?standpunt aansloten, werden gedeeld, tegengeluiden niet.
2. Onbegrip lijkt te zijn gebaseerd op negatieve associaties in plaats van feiten
De reacties van mensen lijken te worden bepaald door associaties. Voor enkelen was?het feit dat een dominee om begrip voor Benno L. vroeg logisch, aangezien hij ?van de?kerk? is. Hiermee werd een associatie gelegd met het seksueel misbruik door leden?van de katholieke kerk, terwijl het in dit geval een protestantse dominee betrof die de?Facebookpagina oprichtte. Zo ook vinden anderen het logisch dat kerkleden Benno L.?wilden begeleiden, want ?soort zoekt soort?. Ook het feit dat de voormalig zwemleraar?in de buurt van een zwembad woont, werd gezien als een bedreiging. De associatie met?het zwembad, vergrootte de risicobeleving. Onder de ?cynische elitairen? was eenzelfde?associatieve reactie te zien. Zij verklaarden de woede van mensen uit hun eigen?beleving van een volkswijk; daar wonen mensen met een geringe intelligentie.
3. Facebookpagina?s vervulden rol als community-platform
Nog voordat het exacte woonadres van Benno L. online stond, ontving de?Facebookpagina ?Benno L. moet weg uit Leiden? vele likes. De pagina vervulde een?duidelijke functie in het afgeven van een statement; een like wordt door media?en Facebookgebruikers ge?nterpreteerd als een stem voor dat statement. De?Facebookpagina was tevens een adres voor het uiten van bedreigingen en er ging?een groot community-gevoel vanuit. Dat gevoel lijkt soms ook een sneeuwbaleffect?te hebben gehad. Door de openbaarheid van de pagina waren de sentimenten en?argumenten van actievoerders goed te volgen; hetzelfde geldt voor de organisatie van?demonstraties. Tegengeluiden waren niet welkom. Om een tegengeluid te laten klinken,?werden aparte pagina?s met een eigen statement in het leven geroepen. Terwijl de?kampen op Twitter met elkaar in discussie gingen, hadden ze op Facebook ieder hun?eigen platform. Berichten die tegen het statement van de Facebookpagina ingingen,?waren slechts sporadisch op de pagina zelf te lezen.
4. Dynamiek van sociale media erg afhankelijk van traditionele media
Omdat in traditionele media vaak als eerste de nieuwe nieuwsfeiten over Benno L.?verschenen, bepaalden deze grotendeels de dynamiek in gespreksthema?s op sociale?media. De mate van emotie die het nieuwe nieuws opriep, bepaalde het aantal?berichten. Voorbeelden zijn de bekendmaking van de nieuwe woonplaats van Benno?L., de diskwalificaties van actievoerders als ?tokkies? na de uitzending van Pauw &?Witteman en het raadsbesluit dat Benno L. in Leiden mocht blijven wonen. Aangezien?experts pas na een aantal dagen in nieuwsartikelen en nieuwsuitzendingen een
podium kregen, bleef hun invloed op sociale media ook lang uit.
5. Begrip en afkeuring van woede als reactie op klachten en bedreigingen
Op de dag van de bekendmaking van de woonlocatie waren klachten en onbegrip?dominant, maar de dagen daarna maakten deze plaats voor protest en bedreigingen.?De protesten en woede-uitingen waren vervolgens voor veel mensen aanleiding voor?een tegengeluid. Dit tegengeluid was enerzijds afkomstig van een groep die begrip en?complimenten uitte voor de handelswijze van de gemeente Leiden, en anderzijds een?groep die de actievoerders diskwalificeerde op basis van intelligentie en uitstraling. De?periode waarin het aantal berichten met begrip en complimenten toenam, volgde op?een periode waarin aan het adres van burgemeester Lenferink, Benno L. en dominee?Voorberg bedreigingen werden geuit. De woordkeuze en het tijdspad wijzen op een
correlatie tussen het moment dat experts in traditionele media aan het woord kwamen?en de toename van begrip. Veel argumenten van experts echoden na op sociale media.
6. Het vertrek van mensen werd als oplossing van probleem gezien
Actievoerders uitten kritiek en bedreigen richting Benno L., burgemeester Lenferink?en later ook dominee Voorberg. De kritiek had een duidelijk patroon, namelijk een?vertrek werd als (deel van) de oplossing gezien: Benno L. moest weg uit Leiden,?burgemeester Lenferink moest opstappen en dominee Voorberg moest wegblijven uit?de discussie. Tegenstanders weerlegden dat als een ?schijnoplossing? en verweten?de actievoerders hersenloosheid en interpreteren de oplossing als een gebrek aan?verantwoordelijkheidsgevoel.
7. Oproep verantwoordelijkheid te nemen werd gemakkelijk weerlegd
Het standpunt van burgemeester Lenferink dat gemeenten verantwoordelijkheid?moeten nemen bij de huisvesting van zedendelinquenten toetsten actievoerders aan?het verantwoordelijkheidsgevoel van Benno L. Tegenstanders verwierpen direct de?moralistische argumenten met het tegenargument dat Benno L. bij zijn daden ook geen?moreel besef of verantwoordelijkheid had getoond. Het legitimeerde het standpunt dat?hij zijn maatschappelijke rechten had verspeeld. Dat Benno L. zijn straf had uitgezeten?deed er niet toe. De veronderstelling dat velen die mening deelden, met de vele likes?van de Facebookpagina?s als bewijs, leek mensen het vertrouwen te geven om die?reactie ook daadwerkelijk op sociale media te uiten.
8. Eerst concrete klachten, daarna abstract protest
In de eerste dagen richtten de klachten van actievoerders zich specifiek op Benno L.?Zo werd zijn aanwezigheid ongewenst gevonden, was de woonlocatie ongeschikt en?handelde de burgemeester niet in het belang van kinderen. Vanaf 21 februari, toen het?besluit was genomen dat Benno L. in Leiden mocht blijven, klonken meer abstracte?klachten over het niet willen luisteren naar de burger zoals: ?Zie je dat ze niet naar het?volk luisteren ze hebben gewoon schijt aan ons? en ?tuurlijk mag die blijven, was of is?al een uitgemaakte zaak, of maak je denk fout dat hun ook maar een sec aan andere?mensen dachten??????? of dat ze serieus luisteren naar stom stemvee?? De kritiek werd?meer een uiting van de algehele malaise die mensen van ?de politiek? ervaren.