‘Shami Witness? (?Getuige van de Levant?) haalde deze week nog enkele internationale media met een van zijn Twitter-scheldpartijen, naar aanleiding van het Amerikaanse senaatsrapport over de folterpraktijken van de geheime dienst CIA. ?Ze staken buizen in de aars van moslims en schoten er dan eten door!?, tweette hij woensdag nog, om dan in drukletters verder te gaan:
Hij was een van de meest prominente bronnen op het gebied van de oorlog in Syri?: Shami (Arabisch voor ‘Syrisch’) Witness. Op Twitter had hij ruim 17.700 volgers en hij werd wereldwijd gelezen door jihadisten en geciteerd door journalisten. Zijn tweets werden iedere maand meer dan twee miljoen keer bekeken, stelt het Britse tv-programma Channel 4 News.
Hawa?-feestjes op kantoor
Gisterenavond onthulde dit programma de identiteit van de man achter het invloedrijke Twitteraccount. Volgens de journalisten is de man achter Shami Witness een marketing executive die bij een multinational in het Indiase Bangalore werkt. Ver weg van het strijdgewoel dus. Op zijn Facebookpagina, die hij net als zijn Twitteraccount verwijderde, plaatste hij hele normale berichten: grappen, geinige plaatjes en foto’s van diners met vrienden en Hawa?-feestjes op kantoor.
Toch zou Shami Witness wel bereid zijn om met IS mee te vechten. ‘Als ik de kans had om alles achter te laten en die kant op te gaan, zou ik dat misschien wel doen. Maar mijn familie heeft mij nodig, mijn ouders zijn afhankelijk van me,’ vertelde hij in een telefonisch interview aan de programmamakers.
Vrees voor zijn leven
De journalisten maakten alleen zijn voornaam – Mehdi – bekend, omdat de man bang is dat zijn leven in gevaar is als zijn volledige naam bekend wordt. Niettemin wordt zijn volledige naam nu al veelvuldig genoemd op internet. Als Shami Witness moedigde hij Britse moslims aan die gingen vechten voor IS. Hij prees ze als ze overleden: “you bros (broeders) talked the talk, walked the walk”. Maar tegenover Channel 4 ontkent hij dat hij mensen ronselde voor IS. “Alleen het feit dat iemand mij volgt, betekent nog niet dat ik de reden ben dat hij naar ISIS gaat. Er zijn echte redenen waarom mensen – tussen haakjes – ‘radicaliseren’.”
Ontdekt door Google+
Channel 4 ontdekte dat Mehdi’s identiteit via zijn account op de netwerksite Google+. Hier vermeldde Mehdi de oude Twitternaam van Shami Witness, @ElSaltador.
Bekijk de uitzending van Channel 4 News hieronder.
Zo gruwelijk als de foto’s waren die hij op Twitter deelde, zo banaal waren de foto’s op Facebook onder zijn echte naam: pizza met vrienden, een Hawa?-themafeestje op het werk.
De Twitter-account Shami Witness is meteen gesloten, en tal van andere IS-‘fanboys’ lieten weten dat ook zij van Twitter af gingen. Met ‘fanboys’ worden twitteraars bedoeld die vanuit veilige landen propaganda voeren voor IS.
Of Shami Witness een fanboy was of niet, was ondertussen nooit helemaal duidelijk. Zijn informatie was vaak z? precies, dat het leek alsof hij in Syri? was of tenminste in de regio. Van zijn profielfoto werd niemand wijzer: dat was een portret van Omar Mukhtar, de leider van het Libische verzet tegen de Italiaanse bezetter.
Shami Witness beschreef IS als een paradijs waar sociale rechtvaardigheid de norm is en corruptie niet bestaat. Hij prees het onthoofden van gijzelaars.
Op Twitter maakten veel mensen zich vrolijk over de stille aftocht van een man die juist bekend stond om zijn heldhaftige tweets. Zo smeekte hij Channel 4 om zijn naam niet vrij te geven omdat dit zijn leven in gevaar zou brengen.
Er was ook kritiek op de manier waarop de media Shami Witness groot hebben gemaakt. Vorige week werd hij nog vaak geciteerd door media die op zoek waren naar reacties uit de Arabische wereld op het rapport over de folterpraktijken van de CIA. Ze werden op hun wenken bediend. ,,Onthoofd worden is honderdmaal humaner en eervoller dan wat deze vuile klootzakken de moslims aandoen,” schreef Shami Witness in een van zijn laatste tweets.
Veel journalisten en analisten begonnen hem begin 2013 te volgen, toen hij nog min of meer gematigd was. Hij was een uitstekende bron van informatie over de jihadistische groeperingen in Syri?, en hij tweette in het Engels. In werkelijkheid vergaarde Biswas die kennis door elke dag uren op sociale media door te brengen.
Op de blog van Joshua Landis, een Amerikaans Midden-Oostenkenner, verscheen daarover een mea culpa van analist Aymenn Jawad Al-Tamimi.
,,Zij die zeggen dat Shami’s roem ten dele te danken is aan analisten die hem de ruimte hebben gegeven om zijn gedachtegoed te verspreiden. hebben gelijk.” schrijft Al-Tamimi. ,,Of wij het nu met zijn idee?n eens waren of niet: hij is er prominenter door geworden.”
Een rapport van de Amerikaanse Brookings Institution onderstreepte vorige week nog eens het belang van sociale media voor IS, met name voor het rekruteren van nieuwe leden. Nadat vorige zomer de eigen profielen van IS werden afgesloten kregen profielen als die van Shami Witness een nog groter belang, vooral voor aspirant-jihadisten in westerse landen die het Arabisch vaak niet machtig zijn.
Channel 4 geeft het voorbeeld van ??n Britse jongen die Shami Witness volgde op Twitter, naar Syri? vertrok en daar is gedood. Shami Witness prees hem achteraf op Twitter als iemand die de daad bij het woord had gevoegd.
Nu blijkt Shami Witness zelf een sofa-jihadi te zijn. ,,Als ik alles kon achterlaten en me bij IS kon aansluiten had ik dat misschien wel gedaan. Maar mijn familie heeft mij nodig,” was zijn excuus. Nu hij in de problemen zit probeert Shami Witness zijn rol te relativeren. ,,Het is niet omdat iemand mij volgt op Twitter, dat ik de reden ben dat ze zich bij IS voegen,” zei hij tegen Channel 4.
Bronnen: DeStandaard, Channel4 (1, 2), NRC Handelsblad (15 dec 2014),