Webcamzaak Amsterdam
Een 40-jarige Amsterdammer wordt verdacht van seksueel misbruik van ongeveer vierhonderd kinderen tussen twaalf en veertien jaar oud via de webcam.
Politie en justitie hebben tot dusver 56 slachtoffers ge?dentificeerd. Het gaat om een omvangrijk onderzoek. Dit meldt?het Openbaar Ministerie (OM) vrijdag tijdens een voorbereidende zitting bij de rechtbank Amsterdam in de zaak tegen verdachte Michel S. De verdachte zit al ruim een half jaar vast. Eerder is geen ruchtbaarheid aan de zaak gegeven. In omvang is de zaak?te vergelijken met de zaak tegen de eveneens vorig jaar aan het licht gekomen zaak tegen Frank R. uit Cuijk (zie zaak hieronder), waarin driehonderd meisjes slachtoffer van grooming zouden zijn geworden. In zijn geval kwam het echter ook tot fysieke contacten, bij Michel S. is het niet zover gekomen.?Volgens S.’ advocaat heeft hij daartoe ook geen initiatieven genomen.? De aanklacht tegen S. omschrijft ??n concrete aangifte, waarbij het gaat om grooming van een 12-jarige jongen. S. deed zich daarbij voor als een meisje. Op een harddisk van S. zijn enkele pornografische filmpjes van deze jongen gevonden. Op internet bediende hij zich van verschillende aliassen waarmee hij zijn slachtoffers om de tuin leidde.
Behandeling
S. heeft in eerdere verhoren bij de politie aangegeven dat hij inziet dat hij ‘grenzen heeft overschreden’. Hij wil graag behandeld worden. Hij heeft onder meer verklaard dat hij ‘het boek wil sluiten’. Hij gaf vrijdag ter zitting aan dat hij zijn huidige situatie, in detentie, ‘heel zwaar’ vindt, ‘omdat ik nergens mijn verhaal kwijt kan.’? S. is medewerker bij een bank. Zijn werkgever is op de hoogte van de aard van de zaak, maar heeft hem niet ontslagen. S. is geschorst. Hij is een zogeheten ‘first offender’: S. kwam niet eerder in aanraking met justitie en heeft een blanco strafblad. Zijn ouders waren vrijdag bij de zitting aanwezig.
Onderzoek in Nederland, Belgi?, Spanje en VS
De slachtoffers van S. zijn voornamelijk jongen, maar ook?meisjes. Ze zijn uit het hele land afkomstig, maar niet uit Amsterdam. S. begaf zich volgens justitie onder diverse aliassen in chatrooms om kinderen aan te zetten tot seksuele handelingen. Hij zou daarbij ook hebben gedreigd beelden op internet te zetten of door te spelen aan bekenden of familie van het slachtoffer. Het onderzoek strekt zich uit tot in de Belgi?, Spanje en de Verenigde Staten. In Nederland is niet alleen de Amsterdamse politie bezig met het onderzoek, maar ook rechercheurs elders in het land. De eerste melding bij de politie dateert uit 2012. Het onderzoek kwam in april vorig jaar op stoom, na doorzoekingen in de?woning van S.?en het doorlichten van zijn computer. De politie heeft vermoedens gehad dat S. na deze?doorzoeking opnieuw op zoek is geweest naar kinderen in chatrooms, maar S. ontkende dit vrijdag.
‘Geen toename’?
“Hoewel er nu twee kort op elkaar volgende gevallen zijn, heb ik niet het idee dat deze vorm van misbruik veel vaker voorkomt”, reageert Remco Pijpers, expert op het gebied van kinderen en media voor Mijn Kind Online. “De politie wordt ook steeds handiger in het vinden van dit soort mensen. Bovendien hielden kinderen eerst vaak hun mond tegen hun ouders als iets dergelijks speelde. Doordat er nu meer aandacht is voor deze vorm van misbruik, vertellen ze het eerder aan hun ouders.”
Volgens Pijpers is het vooral belangrijk dat ouders goed met kinderen praten over de gevaren die bij contact via de webcam komen kijken. “Dat kinderen nieuwsgierig zijn is goed, maar ze moeten op jonge leeftijd hun grenzen nog ontdekken. Wees als ouders niet bang om daarover in gesprek te gaan.” “Ouders moeten hun kinderen ook niet bang maken door te veel te wijzen op zaken die niet online niet goed kunnen gaan. Kinderen vrezen dan dat hun ouders boos worden als ze iets meemaken, waardoor ze het niet durven te vertellen. Geef je kind vertrouwen, waardoor ze het idee hebben dat ze bij hun ouders terecht kunnen.” “Kinderen moeten zelf goed beseffen dat ze nee kunnen zeggen en het aan hun ouders moeten vertellen als ze iets meemaken dat ze te ver vinden gaan”, voegt Pijpers toe. “Ze kunnen bijvoorbeeld ook terecht op Meldknop.nl, als ze iemand willen aangeven.”
‘Ernstige kwestie’
Minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) noemt de omvangrijke Amsterdamse zedenzaak van misbruik via de webcam een ”ernstige kwestie”. Volgens hem hebben politie en Openbaar Ministerie de zaak ”ten volle” aangepakt en zitten ze er bovenop. Hij zei dat vrijdag in reactie op het onderzoek naar Michel S., die verdacht wordt van misbruik van honderden kinderen via de webcam. Opstelten is hard bezig om de politie meer mogelijkheden te geven dergelijk misbruik aan te pakken. Eerder wees de rechter de inzet van een lokpuber af. Opstelten is daarom bezig met een nieuw wetsvoorstel dat inzet van de lokpuber wel mogelijk maakt.
Bovenstaand virtueel meisje, ontwikkeld door kinderrechten organisatie Terre des Hommes, lokt pedofielen in de Philipijnen.
Man misbruikt honderden jonge meisjes
Ongeveer 300 slachtoffers tussen de 10 en 17 jaar uit heel Nederland en Belgi?. De 48-jarige Frank R. wordt onder meer verdacht van grooming, ook wel online kinderlokken, en het bezit van kinderporno. Hij is minimaal 8 jaar actief geweest en er zijn 26.000 filmpjes en 144.000 foto’s van Nederlandse en Belgische kinderen gevonden in zijn woning. Ook stonden op zijn PC een groot aantal seksueel getinte chatgesprekken. In eerste instantie dacht men dat het om 1200 meisjes ging. Het is namelijk lastig te zien wie welk meisje is op de vele filmpjes die in zo?n lange tijdsperiode ook nog veel van uiterlijk veranderen.
Grooming is wanneer een volwassene via social media contact aanknoopt met kinderen onder de 16 jaar, met als doel seks te hebben. Volgens landelijk projectleider Walter van Kleef van de Nationale Politie is grooming een maatschappelijk probleem dat steeds groter wordt. “We maken ons veel zorgen over dit internetfenomeen. Het aantal groomingzaken neemt snel toe.” Alleen al in Noord-Nederland zijn er zo’n zes meldingen per dag.
Een groomer probeert onder meer via chatprogramma’s op het internet op sluwe wijze intieme foto’s, beelden of details van de kinderen te krijgen. Vaak doen groomers zich voor als iemand van dezelfde leeftijd, om zo het vertrouwen van de jongeren te winnen. Die denken lange tijd dat ze een bijzondere band met iemand hebben, waardoor de drempel lager wordt om bijvoorbeeld seksueel beeldmateriaal van zichzelf te sturen. Kinderen die eenmaal zijn overgehaald om voor de webcam naaktfilmpjes en -foto’s te maken zouden daarna makkelijk chanteerbaar zijn. De groomer kan de kinderen dwingen om steeds verder te gaan, waarbij hij dreigt anders alles openbaar te maken. Na het uitwisselen van beelden wordt er aangestuurd op een afspraak; maar bij de seks die volgt, is er niet altijd sprake van dwang.
Strafbaar feit
Grooming is een fenomeen dat pas sinds drie jaar strafbaar is in Nederland, maar het voeren van seksuele gesprekken door volwassenen met minderjarigen op internet is nu nog niet strafbaar. Uit onderzoek van Digibewust blijkt dat bijna de helft van de jongeren tussen de 12 en 16 jaar online benaderd is door een onbekende terwijl men dit niet prettig vond.
Preventie is erg lastig. De methode waarin lokpubers gebruikt worden mag in Nederland niet zomaar. Een politieagent mag zich volgens de wet niet voordoen als een minderjarige. Je kunt alleen iemand groomen die werkelijk jonger is dan 16. Een agent die zich op het internet begeeft en er een valse identiteit aanneemt, is niet een werkelijke minderjarige. Ook uitlokking licht bij deze kwetsbare methode op de loer. De lokpuber methode is gemodelleerd naar Amerikaans voorbeeld. In programma’s als NBC?s Dateline doen vrijwilligers van de controversi?le organisatie Perverted Justice zich op sociale media en chatsites voor als tieners. De organisatie werkt samen met de politie; mensen die in de val zijn gelokt, kunnen worden vervolgd en veroordeeld. In de Verenigde Staten hoeft er geen sprake te zijn van een feitelijk minderjarig persoon.
Naast principi?le bezwaren zijn er ook praktische beperkingen zoals het gebruik van beeldmateriaal van minderjarigen. Wie zich als lokpuber voor wil doen op sociale media of in een chatroom, zal van groomers verzoeken krijgen om seksueel getinte foto’s te sturen. De politie mag wettelijk gezien geen foto’s gebruiken van een bestaand kind, dus wat doe je als zo?n groomer vraagt: “Laat eens iets meer van jezelf zien??.
Het OM verdenkt Frank R. van het plegen van ontucht, verleiding van minderjarige meisjes via internet, het bezit van kinderporno en het onttrekken van een minderjarige aan het ouderlijk gezag.
Meldingen
De zaak – Ellikom genaamd – kwam aan het licht toen op 18 mei van dit jaar een 12-jarig meisje uit een Gronings dorp verdween. Een dag later vond de politie haar samen met Frank R. in Bedum. Eerder al, in 2012, ging het mis nadat twee ouders zich met hun 16-jarige dochter meldden bij de Drentse zedenpolitie. De dochter had een relatie met Frank R. en de politie sprak uitgebreid met het drietal. Na twee weken besloot het gezin geen aangifte te doen. Schaamte speelt hierbij vaak een belangrijke rol. De twee rechercheurs die de zaak behandelden schreven naar aanleiding van de beslissing van de ouders een eindrapport en sloten de zaak af.
Opsporing
Inmiddels zijn 65 van de 300 meisjes ge?dentificeerd. Het is allemaal handwerk. Rechercheurs pluizen de chatgesprekken uit op zoek naar namen, telefoonnummers, woonplaatsen en andere aanwijzingen. Soms kan men een e-mailadres of IP-adres achterhalen. Alle meisjes identificeren is zeer lastig.
De ervaringen met Project X in Haren hielp de politie met het vinden van persoonsgegevens via internet. En dat is niet eenvoudig door onder andere regelgeving en allerlei verschillende internetproviders. De afgelopen maanden werkten 25 agenten aan de zaak. Onder hen zedenrechercheurs, digitaal rechercheurs, rechercheurs die gespecialiseerd zijn in opsporing via social media, rechercheurs van het team bestrijding kinderporno en kindersekstoerisme (TBKK), analisten en gewone rechercheurs.
Het is een spel
Er zijn veel tienermeisjes die via social media worden benaderd door mannen die seks willen. ‘Het is een spel’ zeggen meiden die samen achter internet veel lol hebben. Ze vinden het niet eng en al helemaal geen reden om aangifte te doen bij de politie. Want naakte mannen achter de webcam, dat is juist grappig. Favoriet is chatroulette, eigenlijk een website voor boven de 18, maar daarop controleert niemand, dus ook schoolmeisjes kunnen zich aanmelden. Ook Snapchat – een programma waarbij je een foto maar een paar seconden ziet ? accepteren jonge meisjes uitnodigingen van vreemde mannen. Je ziet van tevoren niet of het een bekende is en er kan toevallig iets leuks achter zitten. Vieze potloodventers zien ze maar twee seconden en klikken ze weg. Je klikt erop en het is weer weg.
RT @RNoordNederland Rechtbank legt Frank R. zes jaar gevangenisstraf op met tbs met dwangverpleging.
? Rechtspraak (@RechtspraakNL) July 3, 2014
Update juli 2014:?De rechtbank in Assen heeft Frank R. (49, uit Cuijk)?veroordeeld tot zes jaar celstraf plus tbs. R. stond uiteindelijk terecht voor 21 zedendelicten, waaronder grooming, verkrachting, ontucht en het maken/bezitten van kinderporno. De verdachte deed zich voor als 18-jarige, en wist zo, ?willens en wetens?, vermoedelijk honderden minderjarige meisjes voor de webcam te verleiden tot het plegen van seksuele handelingen. Deze handelingen waren in de helft van het totale aantal tenlasteleggingen in ?aard en omvang niet passend? bij de leeftijden van de meisjes. In enkele gevallen kwam het ook tot fysieke ontmoetingen, waarbij de seks ?extreem was en steeds extremer werd?. Volgens onderzoekers was de verdachte ?sociaal incompetent? en ontwikkelde hij een steeds sterkere voorkeur voor extreme en dominante seks met jonge meisjes van 12 of 13. Tegen hem was tien jaar ge?ist maar de rechtbank vond niet alle aanklachten bewezen. Waar het OM aanvankelijk sprak over ?mogelijk honderden slachtoffers? ?waren slechts 21 zaken in de dagvaarding vermeld. De rechter heeft veel slachtoffers verder een schadevergoeding toegewezen.
Bronnen: Elsevier, Trouw, Nu.nl, Dagblad van het Noorden (2013, 9 oktober). ‘Grooming’ steeds groter probleem?, Dagblad van het Noorden (2013, 9 oktober). ?Politie had R. eerder kunnen pakken?, Elsevier (2013, 19 oktober), ??Pedofielen betrappen;? Digitaal kinderlokken/ Om grooming via internet tegen te gaan, wil minister Opstelten lokpubers inzetten. Maar wat een ogenschijnlijk kleine aanpassing van de wet lijkt, is zowel principieel als praktisch een discutabel middel?, De Volkskrant (2013, 12 oktober). ?Met ??n klik is de naakte man weg?.