Kinderen worden regelmatig seksueel benaderd.?Tijdens een onderzoeksproject voor een van onze opdrachtgevers loggen we in op Habbo-hotel. Tot onze verbazing worden we al snel meerdere keren benaderd met seksueel getinte opmerkingen. Die laten weinig aan de verbeelding over. Daar schrik je van. En het is verontrustend. Vooral omdat dit sociale platform zich richten op kinderen. Hier schuilt het gevaar van grooming.
De seksueel getinte opmerkingen die de avatars van Carlijn Broekman en haar collega?s krijgen, zijn aanleiding voor een nieuw verkennend onderzoek op Habbo-hotel naar de problematiek van grooming: digitaal kinderlokken. ?We maken verschillende avatars aan van meisjes van 13 jaar. Verspreid over meerdere dagen en dagdelen zijn we online. Onze avatars staan stil, in de lobby van het digitale hotel. Ondanks dit passieve gedrag worden we in 7 uur tijd maar liefst 60 keer benaderd! Onze avatars krijgen de vraag of ze willen zoenen, handelingen willen verrichten en hun telefoonnummer willen geven. Reageren we ??n keer, dan wordt er stevig op aangestuurd dat we ons voor de webcam uitkleden. Pijnlijk! De ??n-op-??n-gesprekken worden nauwelijks gecontroleerd. Wel vindt automatische censurering van verboden woorden plaats. Maar die is makkelijk te omzeilen. Als je ziet wat kinderen tussen de 13 en 17 jaar over zich heen krijgen op dit sociale platform… Dit kunnen we toch niet accepteren?!?
12?is het nieuwe 16
?Het is lastig te achterhalen wie zich verschuilt achter een avatar. Is het een kind dat experimenteert en grensoverschrijdend gedrag vertoont? Of gaat het om een volwassene, een pedofiel? Onze verkenning biedt zicht op de vele risico?s die kinderen op internet lopen. Ook laat het zien dat een vertaalslag van gangbare normen en waarden naar het digitale domein achterblijft. Wat we tegenkomen op Habbo-hotel, gebeurt ook op andere sociale platformen. En dit probleem zal naar mijn verwachting alleen maar groter worden. Want steeds meer kinderen maken op jonge leeftijd gebruik van sociale platformen, terwijl ze de gevolgen van hun gedrag nog niet goed kunnen inschatten. In dat kader geldt: 12 is het nieuwe 16. Experimenteergedrag dat bij jongeren van 16 hoort, wordt nu al door kinderen van 12 gedaan, met bijbehorend cognitief vermogen. Daarbij maken ze gebruik van alle mogelijkheden die het internet hen biedt. Met alle risico?s van dien. Want dit gedrag past cognitief nog niet bij een twaalfjarige.
Onbedoeld onveilig
?Pesten en kinderlokken zijn bekende problemen uit de fysieke wereld. Nu vinden ze plaats in een online context die nog relatief nieuw is. In deze omgeving ontbreken gemeenschappelijke normen en waarden. Daarom vind ik het belangrijk dat dit thema op de maatschappelijke agenda komt. En dat er gediscussieerd wordt over hoe we als samenleving met dit fenomeen omgaan. Willen we grenzen stellen, normen en waarden online doorvoeren, toezicht houden en handhaven? Want kinderen stellen zich onbedoeld bloot aan ongewenst en onveilig gedrag, zoals ons onderzoek laat zien. De vraag is welke interventies nodig zijn en hoe je ze effectief maakt. Neem de verschillende lespakketten die als interventie in omloop zijn. Een framework helpt om ze te toetsen op kwaliteit. Over de ontwikkeling daarvan zijn we in gesprek met een aantal belangrijke maatschappelijke stakeholders. Een andere interventie is digigeren: een digitale reactie op onveilig of grensoverschrijdend gedrag van jongeren.?
?Het is een nieuwe methode om online gedrag positief te be?nvloeden. Motiveren, demotiveren, de-escaleren of interveni?ren zijn belangrijke elementen. En daarnaast het verbeteren van de informatiepositie, bijvoorbeeld van de politie. Het gaat om w?e w?t zegt en op welke manier. De inhoud en de afzender van de boodschap moeten daarom met zorg vastgesteld worden. Bij interventies gaan gedragsleer en techniek hand in hand. Techniek stelt ons bijvoorbeeld in staat iemands leeftijd te schatten op basis van zijn chatgesprekken. Dit kan benut worden om ongewenst contact te voorkomen. Een andere mogelijkheid is een avatar te gebruiken die kinderen onverwachts onderwijst als zij persoonlijke informatie met hem delen. Bijvoorbeeld door hen de gevolgen van hun gedrag te laten zien. De techniek kan ons zesde zintuig zijn voor online gevaren. Maar mentale bewustwording, gevaren signaleren en vermijden blijven onverminderd belangrijk als oplossingsrichting.?
Hieronder nog een voorlichtingsfilmpje van de NCRV:
Bronnen: TNO, Nederlands Dagblad